ΑΤΣΑΛΙ
Το «Ατσάλι» της Rona Munro
στο θέατρο «Μεταξουργείο»
Το «Ατσάλι» της Rona Munro, η παράσταση που πρωτοανέβηκε πέρσι τον Μάιο και γνώρισε πολύ μεγάλη ανταπόκριση από κοινό και κριτικούς, επαναλαμβάνεται για δεύτερη χρονιά στο θέατρο «Μεταξουργείο».
Τι μπορεί να οδηγήσει μια γυναίκα στο φόνο; Τι μπορεί να οδηγήσει μια γυναίκα να σκοτώσει τον άντρα της; Μπορεί μια κόρη να κατανοήσει και να συγχωρέσει τη μάνα της για το φόνο του πατέρα της; Η απάντηση δεν είναι πάντα ούτε εύκολη ούτε η αναμενόμενη.
Σκηνοθεσία: Νάντια Φώσκολου
Στο ρόλο της ισοβίτισσας μάνας,
η Γιασεμί Κηλαηδόνη
Στο «Ατσάλι», η Φέη (ισοβίτισσα μάνα), οδηγείται στο φόνο του «αξιαγάπητου» άνδρα της, σε μια στιγμή ανεξέλεγκτου παρορμητισμού. Ύστερα από δεκαπέντε χρόνια στη φυλακή, έρχεται να την επισκεφθεί για πρώτη φορά η κόρη της Τζόσυ, η οποία ήταν μόλις δέκα χρόνων όταν η μητέρα της σκότωσε τον πατέρα της.
Τι θα συμβεί ανάμεσα στις δύο γυναίκες; Θα καταφέρουν να πλησιάσουν η μία την άλλη; Πόσο αποφασισμένη είναι η μάνα ν’ ανοίξει τον σκοτεινό της κόσμο και ν’ αφήσει λίγο φως από τον ερχομό της κόρης της να διεισδύσει σε αυτόν; Είναι η κόρη έτοιμη να αποδεχθεί τη μάνα της, όπως είναι, και ό,τι κι αν έχει κάνει στο παρελθόν;
Κι όλα αυτά, μέσα στο ασφυκτικό περιβάλλον του εγκλεισμού, με τους νόμους και τις συνθήκες της φυλακής.
Το έργο διερευνά τη σχέση μητέρας-κόρης μέσα από τη διαβρωτική φύση του ποινικού συστήματος, αποφεύγοντας την «πολιτική βεβαιότητα» και τις «δογματικές δηλώσεις».
Μας βοηθάει να δούμε τα όριά μας, τις πιο σκοτεινές πλευρές του εαυτού μας και να διερευνήσουμε αν είμαστε ικανοί να τις ελέγξουμε.
«Ατσάλι»
Σε σκηνοθεσία Νάντιας Φώσκολου,
με τη Γιασεμί Κηλαηδόνη στον ρόλο της ισοβίτισσας μάνας
Συγγραφέας: Rona Munro
Μετάφραση: Χριστίνα Μπάμπου-Παγκουρέλη
Σκηνοθεσία: Νάντια Φώσκολου
Σκηνογραφία: Αλέγια Παπαγεωργίου
Ενδυματολόγος: Βασιλική Σύρμα
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Μουσική: Γιάννης Καραγιάννης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Σίμος Στυλιανού
Φωτογραφίες: Κέλλυ Φώσκολου
Ερμηνεύουν:
Γιασεμί Κηλαηδόνη
Κατερίνα Παπαδάκη
Ανδρέας Κωνσταντινίδης
Ασπασία Μπατατόλη
Προβολή και επικοινωνία:
Βάσω Σωτηρίου-We Will
Παραγωγή:Θέατρο «Μεταξουργείο»
Trailer της παράστασης
Φωτογραφίες της παράστασης
Κριτικές για την παράσταση
Πηγή: athinorama.gr
ΘΕΑΤΡΟ
Γυναίκα από "Ατσάλι" η Γιασεμί Κηλαηδόνη
ΓΡΑΦΕΙ: ΜΑΡΙΑ ΚΡΥΟΥ
06 Απριλίου, 2022
Τον τελευταίο μήνα της Άνοιξης, συγκεκριμένα στις 6 Μαΐου, κάνει πρεμιέρα στο "Μεταξουργείο" ένα συγκλονιστικό έργο. Η Νάντια Φώσκολου σκηνοθετεί το "Ατσάλι" της Σκοτσέζας Ρόνα Μονρό. Το δραματικό έργο που -με δυναμική γραφή, συναισθηματική δύναμη, με αγάπη για τη γυναίκα, κατανόηση και συμπόνια για τον ανώνυμο, βασανισμένο, άνθρωπο- απαντά σε ερωτήματα όπως το τι μπορεί να οδηγήσει μια γυναίκα να σκοτώσει τον άντρα της; Μπορεί μια κόρη να κατανοήσει και να συγχωρέσει τη μάνα της για το φόνο του πατέρα της; Η Γιασεμί Κηλαηδόνη, ηθοποιός που βρίσκεται στην ωριμότητα της και ερμηνεύει τους ρόλους με τόλμη και ευαισθησία, γίνεται η σκηνική προσωποποίηση μιας μάνας η οποία βρίσκεται καταδικασμένη σε ισόβια για τη δολοφονία του συζύγου της. Μετά από 15 χρόνια στη φυλακή δέχεται για πρώτη φορά την επίσκεψη της κόρης τους. Το χάσμα που χωρίζει τις δυο γυναίκες είναι μεγάλο. Σχεδόν άγνωστες μεταξύ τους, υπό την εποπτεία των δεσμοφυλάκων, επαναπροσδιορίζουν το δεσμό τους. H κόρη διατυπώνει τα δικά μας ερωτήματα και είναι αυτή που ξεναγεί τον θεατή στον κόσμο της φυλακής.
Το έργο της Μονρό παράλληλα με τη διεισδυτική ματιά στον τρόπο που λειτουργεί μια δυτική οικογένεια και οι προσωπικές σχέσεις φωτίζει κι άλλα πράγματα όπως είναι οι πολιτικοοικονομικές συνθήκες που παράγονται στο σωφρονιστικό σύστημα και τις φυλακές. Το έργο είναι πολύ καλά δομημένο. Τη μετάφραση έκανε η Χριστίνα Μπάμπου-Παγκουρέλη και μαζί με τη Γιασεμί Κηλαηδόνη παίζουν οι Κατερίνα Παπαδάκη, Ανδρέας Κωνσταντινίδης, Ασπασία Μπατατόλη. Η σκηνογραφία είναι της Αλέγια Παπαγεωργίου, τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα και οι φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα.
Πηγή: efsyn.gr
ΘΕΑΤΡΟ
Ας δούμε μια γυναίκα χωρίς την ετυμηγορία του φύλου της
ΓΡΑΦΕΙ: ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
16 Μαΐου 2022
Το «ψυχολογικό δράμα» της Σκοτσέζας Ρόνα Μονρό, γραμμένο πριν από 20 χρόνια, ανεβαίνει για πρώτη φορά στο «Μεταξουργείο», στην επιμελημένη σκηνοθεσία της Νάντιας Φώσκολου και στη θεατρικότατη μετάφραση της Χριστίνας Μπάμπου-Παγκουρέλη.
Μια γυναίκα, η Φέι, βρίσκεται στη φυλακή καταδικασμένη σε ισόβια για τη δολοφονία του συζύγου της πριν από 15 χρόνια. Μόλις σήμερα όμως την επισκέπτεται για πρώτη φορά η κόρη της, Τσόσι, που ήταν παρούσα στο έγκλημα, δέκα χρόνων κορίτσι τότε, και έμελλε να περάσει τα επόμενα χρόνια κοντά στη μητέρα του πατέρα της. Τώρα όμως που η γιαγιά πέθανε, βρήκε τις δυνάμεις να επισκεφθεί τη μάνα της. Δεν την παρακινεί μόνο η περιέργεια. Η ίδια δεν θυμάται τίποτα από την παιδική της ηλικία, προφανώς λόγω τραύματος. Και ελπίζει η επανασύνδεση με τη μητέρα της να τη βοηθήσει να ανακαλύψει ξανά κάτι: τον εαυτό της πρώτα, τον πατέρα της έπειτα, στο τέλος τη μητέρα της.
Αυτή είναι η υπόθεση του «ψυχολογικού δράματος» της Σκοτσέζας συγγραφέα Ρόνα Μονρό, γραμμένου πριν από 20 χρόνια, το οποίο ανεβαίνει τώρα για πρώτη φορά στο θέατρό μας στην επιμελημένη σκηνοθεσία της Νάντιας Φώσκολου και στη θεατρικότατη μετάφραση της Χριστίνας Μπάμπου-Παγκουρέλη. Ο όρος «ψυχολογικό» βέβαια είναι εδώ κάπως πρόχειρος.
Στην πραγματικότητα το δράμα της Μονρό, που διεξάγεται όλο μέσα στη γυναικεία φυλακή και στις ώρες των επισκεπτηρίων, διαθέτει συμπυκνωμένα τα εφόδια ενός αστυνομικού θρίλερ -με ένα έγκλημα του οποίου αναζητάμε τον ένοχο-, ενός δικαστικού δράματος -με μια καταδίκη της οποίας αναζητάμε το κατηγορητήριο-, ενός δράματος φυλακής -με τη νατουραλιστική ματιά του στο περιβάλλον και τους φυλακισμένους- και μιας αιχμηρής φεμινιστικής κριτικής -με την τολμηρή ανάλυση στη γυναικεία βία και τα στερεότυπά της. Τι ξέχασα;… Μα το σημαντικότερο. Είναι μαζί μια τρυφερή ιστορία για τη σχέση μητέρας και κόρης. Που δένονται με παράξενη αλληλεξάρτηση, ανταλλάσσοντας μεταξύ τους το παρελθόν της μιας με το παρόν της άλλης.
Τα δύο αυτά πρόσωπα τα πλαισιώνουν άλλα δύο, το ζευγάρι δεσμοφυλάκων του Τζορτζ και της Σίλα, με τα μάτια των οποίων βλέπουμε τη μητέρα και τη χαρισματική, βαθιά πληγωμένη κόρη της. Τα βλέμματά τους στα κεντρικά πρόσωπα κατά κάποιον τρόπο συνοψίζουν εκείνα των θεατών τους. Αραγε η Φέι είναι χειριστική, αδιάφορη, ψυχικά ασταθής ή μήπως μια μητέρα που «κρύβει κάτι»;… Και την Τσόσι, από την άλλη, πρέπει άραγε να τη δούμε ως επιτυχημένη ή όχι, ως μόνη ή όχι, ως αδύναμη ή όχι;…
Μαζί με τα κλισέ της γυναικείας προσωπικότητας, τοποθετούνται επί σκηνής κι όλα τα στερεότυπα που παραδοσιακά συνοδεύουν κάθε «γένους θηλυκού» εγκληματική πράξη. Γιατί η Φέι σκότωσε τον άντρα της; Να ήταν αποτέλεσμα κακοποίησης;… Σιωπηρής καταπίεσης;… Κάποια λανθάνουσα σχιζοφρένεια;… Η γυναίκα είναι πάντα υποχρεωμένη, μας λέει η Μονρό, να παίζει έναν ρόλο, να έχει «γυναικείο» κίνητρο σε ό,τι διαπράττει. Κι όταν μια γυναίκα προβαίνει σε μια καθαρά αντικοινωνική ενέργεια, όπως το έγκλημα, το πρώτο που η κοινωνία σκέφτεται είναι πως δεν μπορεί να είναι πια τόσο… γυναίκα. Ας την επαναφέρουμε λοιπόν, αναζητώντας πίσω από την πράξη της τα δοκιμασμένα, παλιά μελοδραματικά κλισέ μας.
Όχι πως η ίδια η Φέι είναι κάποια διανοούμενη ή μια συνειδητοποιημένη φεμινίστρια που ξέρει απ’ αυτά… Αυτή αντιθέτως είναι μια απλή παρορμητική γυναίκα, με το «μυαλό πάνω από το κεφάλι», που ερωτεύτηκε σφόδρα όπως άλλες, έκανε παιδί, νοικοκυρεύτηκε και χώθηκε σαν πολλές στη μικροαστική ζωή της. Και όμως, έτσι ξαφνικά, χωρίς σπουδαία αφορμή, η κοπέλα αυτή καταλήγει πάνω σε μια κρίση θυμού να δολοφονήσει τον άνδρα της.
Δεν μπορεί να μην υπάρχει κάτι από πίσω! Ακόμα και η κόρη της επιχειρεί να την αγαπήσει, αίροντας κατά κάποιον τρόπο την ενοχή της: κάποιος νέος δικηγόρος θα μπορέσει, πιστεύει, να αποδείξει πιθανόν τη στρεψοδικία. Ισως εμφανιστούν νέα στοιχεία! Κι ίσως κάποια στιγμή, με τον καιρό, η μητέρα της αποκαλύψει το μεγάλο «μυστικό» της…
Να πω την αλήθεια, αυτό περιμένουμε κι εμείς μαζί της. Δεν μπορώ να προχωρήσω άλλο, σεβόμενος το γεγονός πως μέρος της γοητείας του «Ατσαλιού» βρίσκεται στην ανατροπή της ανατροπής που προσδοκούμε από κάθε καλό ψυχολογικό δράμα. Ας πω μόνο ότι η Μονρό μας ζητάει κάτι απλό, που θέλει όμως πολύ κόπο. Να δούμε μια γυναίκα χωρίς τη σχετική ετυμηγορία του φύλου της.
Μπορώ όμως να πω ότι καταφέρνει μαζί κι άλλα πολλά. Μεταφέρει το τοπίο της φυλακής, το ήθος ανθρώπων που είναι δεμένοι πίσω από σίδερα, τη σκληρότητα της ζωής τους, τον αποπνικτικό αέρα της καταδίκης τους. Δημιουργεί την αίσθηση του υπαρξιακού αδιεξόδου, με μοναδική ελπίδα της Φέι να είναι να ξαναδεί τη ζωή με τα μάτια της κόρης της, όπως ένας ξενιστής. Αν η ίδια είναι εκμαυλίστρια, όπως κάποια στιγμή υπονοείται, πέφτουμε κι εμείς θύματά της. Σχεδόν προσδοκούμε μαζί με την κόρη της τη λύση που θα την απελευθερώσει και θα τη δικαιώσει. Θέλουμε να συμμετάσχουμε κι εμείς στο παζλ της μνήμης, για να βρούμε κοντά σε αυτήν τη λυτρωτική έξοδο από τον εφιάλτη της.
Είναι η δεύτερη σκηνοθεσία της Νάντιας Φώσκολου που παρακολουθώ από κοντά, μετά τον «Αγνωστο παραλήπτη» στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων πριν από μερικά χρόνια. Διαπιστώνω και πάλι την ικανότητά της να κινεί τα πρόσωπα, να ξεδιπλώνει ήσυχα και σεμνά τους ρόλους, να μεταδίδει την ουσία μιας σκηνής χωρίς αστραπόβροντα και φανφάρες. Η Φώσκολου μετέφερε στο «Ατσάλι» όλη την πίεση που ασκείται σε έναν χώρο διπλά κλειστό: της έξω-φυλακής που αντικατοπτρίζεται στη μέσα-φυλακή των προσώπων.
Το ζευγάρι μάνας και κόρης βρίσκεται ασφαλώς στο κέντρο και αυτό δίνει την ευκαιρία στη Γιασεμί Κηλαηδόνη, που υποδύεται τη Φέι, και στην Κατερίνα Παπαδάκη, που ερμηνεύει την Τσόσι, να σμιλέψουν μαζί ένα δίδυμο με ορατές και αόρατες διακλαδώσεις. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον πως η νέα κοπέλα της Παπαδάκη δεν δείχνει να καταλογίζει τίποτα ενοχοποιητικό στη μητέρα της αρχικά. Προσέρχεται αντιθέτως στη φυλακή με την αίσθηση πως η συνάντηση μαζί της θα την απελευθερώσει. Η επιτυχία της Παπαδάκη βρίσκεται στο ότι η απόπειρά της είναι στην πραγματικότητα μια απόπειρα απόδρασης.
Αν η Τσόσι δίνει το έναυσμα της συνάντησης, η Φέι ωστόσο της Κηλαηδόνη είναι αυτή που κυριαρχεί στον χώρο, σαν σιωπηλή Σφίγγα. Δεν έχει άλλη ιδιότητα από τη διαφάνειά της, από την άρνησή της να μιλήσει ανοικτά για την ενοχή της. Κι όμως η σιωπηλή αυτή γυναίκα ασκεί σε όλους έναν σκοτεινό μαγνητισμό, με τον οποίο ελκύει την κόρη της και τους δεσμοφύλακές της. Η Κηλαηδόνη αποδίδει τη Φέι σαν μια μορφή φτιαγμένη αληθινά από ατσάλι κι από χώμα, γυναίκα ισχυρή όσο και χοϊκή.
Δίπλα στο κεντρικό ζευγάρι, το άλλο ζευγάρι, των φυλάκων, του Τζορτζ από τον Ανδρέα Κωνσταντινίδη και της Σίλα από την Ασπασία Μπατατόλη, δίνει το ενδιάμεσο μεταξύ του κόσμου της ελευθερίας και εκείνου της φυλακής. Οι δυο ηθοποιοί αναλαμβάνουν με επάρκεια τη θέση της κοινής λογικής, του κοινού μέσου όρου, με βάση τον οποίο κρίνονται οι περιπτώσεις των δύο γυναικών του έργου.
Στους υπόλοιπους συντελεστές της παραγωγής υπολογίζονται τα πρακτικά σκηνικά της Αλέγιας Παπαγεωργίου, τα καίρια κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα, η διακριτική μουσική του Γιάννη Καραγιάννη και οι μελετημένοι φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα. Στο «Μεταξουργείο» παρακολουθούμε τελικά το μυστήριο μιας δολοφόνου που κινείται μακριά από τα στερεότυπα της κριτικής μας. Όχι μόνο «αυτής της γυναίκας», αλλά της «όποιας γυναίκας» στασίασε ποτέ ενάντια στο φύλο της, ακόμα και για να καταλήξει στην άλλη μεριά.
Πηγή: noizy.gr
ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Βρεθήκαμε στο Θέατρο Μεταξουργείο - Ατσάλι
ΓΡΑΦΕΙ: ΜΑΙΡΗ ΖΑΡΑΚΟΒΙΤΗ
12 Μαΐου 2022
Η Φέη έχει καταδικαστεί σε ισόβια για τη δολοφονία του συζύγου της. Δεκαπέντε χρόνια τώρα μέσα στη φυλακή, έχει αποδεχθεί τη μοίρα της, έχει προσαρμοστεί στον αέναο κύκλο του «σωφρονισμού». Κανείς μέχρι τώρα δεν την έχει επισκεφτεί. Όταν διαβάζει το σημείωμα της κόρης της, που ζητά να τη δει, τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα. Από τη μια αποζητά να δει το κοριτσάκι της, εκείνο που άφησε από την αγκαλιά της όταν την συνέλαβαν. Από την άλλη όμως φοβάται να την αντιμετωπίσει.
Η πρώτη επίσκεψη γίνεται μέσα σε ένα περίεργο κλίμα. Η Φέη, με κυκλοθυμική διάθεση, σαν το αγρίμι στο κλουβί, προσπαθεί να βάλει όρια στη συζήτηση. Η Τζόσυ έχει μεγαλώσει από δέκα ετών με τη γιαγιά της. Τώρα, στα είκοσι πέντε της, ψάχνει να βρει την αλήθεια, να μάθει, να θυμηθεί, να κατανοήσει. Έχει πολλά ερωτήματα αλλά είναι φοβισμένη, γιατί η μητέρα της είναι πια ξένη για κείνη. Θυμάται πολύ λίγα πράγματα, τα χρόνια που έχουν περάσει σίγουρα έχουν επιφέρει αλλαγές στις δύο γυναίκες. Οι αναμνήσεις της Τζόσυ με τον πατέρα της είναι σχεδόν μηδενικές. Άραγε είναι έτοιμη να ξυπνήσει μνήμες του παρελθόντος; Είναι έτοιμη να ακούσει όσα έχει να της εξιστορήσει η μητέρα της; Είναι έτοιμη να έρθει αντιμέτωπη με την αλήθεια;
Το «Ατσάλι» είναι μια απίστευτα έντονη παράσταση, κλειστοφοβική, γεμάτη συναισθήματα. Αναβλύζει ερωτήματα τόσο ψυχοκεντρικά όσο και πολιτισμικά και κοινωνικά. Οι δεσμοφύλακες, ο τρόπος λειτουργίας μιας φυλακής, της μικροκοινωνίας των παραβατών, είναι στο προσκήνιο. Οι ασφυκτικά κλεισμένοι χώροι, τα κελιά, ο τρόπος που ο έγκλειστος αντιμετωπίζει τον κόσμο, η ίδια του η ψυχοσύνθεση, οι σκέψεις και οι φόβοι του, η θέλησή του έστω και εγκεφαλικά να ξεφύγει από τα δεσμά, κάνει όλο το έργο να φουντώνει. Ένας χείμαρρος συναισθημάτων σε κάθε σκηνή έρχεται και μας κατακλύζει.
Δεν περίμενα ποτέ να νοιώσω τόσο έντονα. Η Γιασεμί Κηλαηδόνη ήταν υπέροχη. Πρέπει να πάρει βραβείο για αυτόν τον ρόλο. Έντονη, σαγηνευτική, παρορμητική, έδωσε όλα τα χρώματα της ψυχοσύνθεσης στην ηρωίδα που υποδυόταν. Τη θαύμασα για τη δύναμη της ψυχής που έδωσε στη Φέη. Για την πολυεστιακή δυσκολία του ρόλου που εκείνη κατάφερε να το αποτυπώσει με τόσο δυναμισμό. Η Κατερίνα Παπαδάκη υποδύθηκε εξαιρετικά τη Τζόσυ. Ήταν υπέροχος ο τρόπος και τα συναισθήματα που ανέβλυζαν από την ηρωίδα. Μπήκαμε πολλές φορές στη θέση της.
Η Ασπασία Μπατατόλη και ο Ανδρέας Κωνσταντινίδης βοήθησαν στη κλειστοφοβική διάθεση, έχοντας τους ρόλους των δεσμοφυλάκων. Ήταν αμφίρροποι οι ρόλοι που υποδύονταν. Βαθιά συνδεδεμένοι με την κοινωνία, το σωφρονιστικό κλίμα αλλά και την ανθρώπινη πάλη. Τα σκηνικά λιτά αλλά πρωταγωνιστικά, δήλωναν τον χώρο που διαδραματιζόταν η παράσταση, βοηθώντας στην εξέλιξη αλλά και στην ανάπτυξη των συναισθημάτων σε κάθε σκηνή.
Η παράσταση «Ατσάλι» είναι μια από τις καλύτερες παραστάσεις που έχουμε δει αυτή τη χρονιά. Ακροβατεί πάνω στα ανθρώπινα όρια και βγάζει στο φως τα σκοτεινά σοκάκια του μυαλού μας. Σφυρηλατεί συνείδηση και συναίσθημα. Ανάγει ερωτήματα που χρειάζονται απαντήσεις. Πολλά συγχαρητήρια σε όλους για αυτή την εκπληκτική παράσταση που δεν πρέπει να χάσετε!